فيزيوتراپی بعد از جراحی ACL (رباط صلیبی قدامی) یک مرحله حیاتی در بازگشت بهبود بعد از عمل جراحی است. ابتدا، میپردازیم به توضیح ساختار و اهمیت رباط صلیبی قدامی در استحکام و پایداری زانو. سپس به برنامه درمانی فیزیوتراپی میپردازیم، این برنامهها شامل تمرینات قویسازی عضلات، افزایش استقامت، بهبود انعطاف پذیری و بازسازی تعادل زانو هستند. علاوه بر این، درمانهای مکملی برای کنترل التهاب، درد و تورم در محدوده زانو نیز اعمال میشود. با استفاده از فيزيوتراپی مناسب، بیماران قادر خواهند بود به طور کامل و با اطمینان به فعالیتهای روزمره و ورزشی خود بازگردند.
ACL يا رباط صليبي قدامي يكي از رباط هاي داخلي زانو مي باشد كه از استخوان ران به استخوان تيبيا وصل مي شود. اين رباط يكي از رباط هاي مهم زانو است كه هنگام ورزش و در حركاتي كه با تغيير جهت هاي ناگهاني بدن يا توقف ناگهاني همراه است ، مانند فوتبال ، اسكي يا بدمينتون امكان آسيب اين ليگامان وجود دارد.
اين رباط به همراه ساير رباط هاي زانو در ثبات زانو و جلوگيري از دررفتگي تيبيا روي استخوان ران نقش دارد. در صورت آسيب به اين ليگامان ، فرد در حركاتي مانند پايين آمدن از كوه يا پله به مشکل میخورد. آسيب هايي كه ممكن است به ACL وارد شود شامل پارگي ناقص يا كامل ، كشيدگي رباط يا جدا شدن رباط از محل اتصالش به استخوان است. احتمال آسيب ليگامان صليبي قدامي در زنان نسبت به مردان بيشتر است.
در صورت آسيب رباط صليبي قدامي ممكن است صدايي شبيه pop در مفصل شنيده شود و فرد احساس درد در زانو داشته باشد. همچنين ممكن است فرد احساس بي ثباتي و خالي كردن زانو داشته باشد و توانايي تحمل وزن را درپاي آسيب ديده نداشته باشد. فرد آسيب ديده توانايي راه رفتن با پاي مشكل دار را نداشته و پس از يك الي دو ساعت در اطراف مفصل زانوي او تورم اتفاق مي افتد و امكان از دست دادن كل دامنه حركتي زانوي فرد وجود دارد. به دليل اينكه آسيب هاي زيادي در زانو با ايجاد صداي پاپ همراه است هنگام ايجاد اين صدا براي تشخيص افتراقي مشكلات مختلف زانو حتما به پزشك مرجعه نماييد.
مطلب پیشنهادی : فیزیوتراپی اندام تحتانی
پس از آسيب بايد در گام اول فرد محافظت از اندام آسيب ديده را به خوبي انجام دهد و استراحت كافي داشته باشد تا زمان مورد نياز به بافت آسيب ديده داده شود كه از فاز حاد مشكل خود خارج شده و تا حدي ترميم شود. در اين مرحله استفاده از يخ و سرما درماني در موضع آسيب بسيار اثرگذار بوده و در كنترل التهاب و تورم نقش دارد. همچنين بانداژ و اعمال فشار روي اندام در اين فاز بسيار مهم است. در اين مرحله به بيمار توصيه مي شود كه در هنگام خواب اندام خود را بالا تر از سطح قلب نگه دارد . همچنين استفاده از داروهاي ضد التهابي غير استروئيدي در مرحله حاد بيماري مناسب است.
درمان این بیماران به میزان آسیب وارد شده به بافت، سطح فعالیتهای بیمار و سن بیمار وابسته است. در مواردي كه آسيب شديد بوده و بيمار ورزشكار باشد معمولا درمان جراحي در اولويت قرار دارد اما در مواردي كه شدت آسيب كمتر باشد از درمان هاي محافظه كارانه مانند فيزيوتراپي استفاده مي شود.
بيمارپس از عبور از فاز حاد ، بايد الكتروتراپي و تمرين درماني را براي بهبود عملكرد مفصل زانو و تقويت عضلات اطراف آن انجام دهد. در اين آسيب تقويت عضلات همسترينگ بسيار حائز اهميت است اما نبايد از تقويت عضله چهار سر راني كه نقش مهمي در بازگشت بيمار به فعاليت هاي روزمره و راه رفتن دارد غافل شد. همچنين تمريناتي كه باعث تقويت حس عمقي بيمار شود مانند تمرين هاي تخته تعادل حتما بايد توسط بيمار انجام شود. استفاده از دوچرخه ثابت و تمريناتي كه دامنه حركتي صاف شدن و خم شدن زانو را به ميزان لازم براي فعاليتهاي روزانه برساند حتما بايد در برنامه درماني بيمار وجود داشته باشد.