دستگاه بيوفيدبک

بيوفيدبک چيست؟

استفاده از دستگاه بيوفيدبک يك متد درماني است كه اشخاص در آن براي بهبود سلامت و عملكرد بدن ، با استفاده از امواج حاصل از بدن خود آموزش مي بينند. در بيوفيدبک بدن به گيرنده هاي الكتريكي وصل مي شود كه اين حسگر ها، اطلاعاتي را در مورد اعصاب، عضلات و فعاليت هاي خودمختار بدن اندازه گيري و پردازش مي كند و در قالب بازخورد هاي صوتي يا تصويري به بيمار و فيزيوتراپيست وي نشان مي دهد .

دستگاه بيوفيدبک چگونه به بيمار كمك مي كند؟

با استفاده از بازخورد هاي صوتي و تصويري فرد مي تواند كنترل بهتري بر روي عملكرد اندام هايش بدست بياورد. حسگر هاي بيوفيدبك به فرد مي آموزد كه چگونه تغييرات ظريف و ماهرانه اي در بدن خود، مثلا كاهش تون عضلاني برخي ماهيچه ها را به تدريج انجام دهد تا به هدف خود مثلا كاهش اسپاسم عضلاني برسد.

در ابتدا با وسايل ديداري و شنيداري به فرد آموزش داده مي شود كه كنترل روي اعمال بدن به دست آورد سپس بدون كمك دستگاه، اين كنترل انجام مي گيرد و با ادامه تمرين مهارت ها بيشتر مي شود.

مطلب پیشنهادی : APS تراپی چیست

كاربرد هاي بيوفيدبک

۱) بي اختياري ادرار:

بي اختياري ادرار، از دست دادن غير ارادي كنترل مثانه و ضعف عمومي مثانه است كه مي تواند تاثيرات نامطلوبي روي كيفيت زندگي فرد داشته باشد. اين بي اختياري مي تواند دلايل متعددي مانند ضعف عضلات كف لگن به دليل زايمان ، ابتلا به برخي بيماري ها مانند MS و يا پاركينسون ، نقص هاي مادرزادي ،  آسيب هاي ناشي از تصادفات و يا به عنوان عوارض پس از انجام برخي عمل هاي جراحي يا مصرف برخي داروها باشد.

انواع بي اختياري :

• ‌ بي اختياري عملكردي : افراد ناتواني كه دچار بي اختياري نيستند اما

نمي توانند به موقع خود را به سرويس بهداشتي برسانند.

• بي اختياري ناشي از فشار: مجراي ادراري نمي تواند مقدار زياد ادرار را در خود نگه دارد و به دليل فشار ناشي از تمرينات ورزشي ، سرفه و عطسه دچار بي اختياري مي شود.
• بي اختياري فوري : مي تواند به دليل اسپاسم يا گرفتگي غير ارادي و ناگهاني مثانه اتفاق بيافتد.
• بي اختياري كلي : نتايج ناشي از عدم كنترل عامل ادرار كه منجر به نشت دائمي يا مقطعي غير ارادي مثانه مي شود.

هدف از بيوفيدبک در بي اختياري ادرار ، اصلاح رفتار شخص و آموزش افزايش كنترل مثانه به وي است . افراد آموزش داده مي شوند تا واكنش هاي فيزيولوژيكي مثانه و عضلات لگني كه دفع ادرار به كار برده مي شوند را تغيير دهند.

مهارت هاي جديد براي حفظ اختيار يا كمك به باز آموزي رفتارهاي كنترل گذشته آموزش داده مي شوند . بيوفيدبك در بي اختياري ادراري يك قسمت مهم از برنامه رفتاري است كه به بازيابي اختلال عملكرد عضلات لگن كمك مي كند.

۲) كاهش لرزش در بيماري هاي مغز و اعصاب مثل MS و پاركينسون :

با استفاده از دستگاه بيوفيدبک، بيمار عضلاتي را كه باعث لرزش و ترمور مي شوند را مي شناسد و سعي مي كند فعاليت آن ها را تعديل كند .

۳) باز آموزي عضله بعد از عمل جراحي انتقال تاندون :

گاهي اوقات به علت فلج شدن بعضي از اعصاب و عضلات تغذيه شده توسط آن ها ، آسيب و يا پارگي غير قابل ترميم عضله ، مشكلات مادر زادي و … يك سري از عضلات كه حركت خاصي را انجام مي دهند غير فعال مي شوند .

در اين موارد جراح از تاندون ترنسفر براي بازگردان حركتي كه از بين رفته استفاده مي كند .به اين ترتيب تاندون ديگري وظيفه تاندون آسيب ديده قبلي را به عهده مي گيرد.

با اين كار در واقع يك عضله را وادار مي كنيم كه حركت ديگري را انجام دهد . براي يادگيري اين عضله از بيوفيدبك استفاده مي شود .

۴) ريلكسيشن عضلاتي كه دچار اسپاسم شده اند :

بيوفيدبک ميزان فعاليت لحظه اي عضله را نشان مي دهد . عضلات كه دچار اسپاسم مي شوند فعاليت بيش از حد دارند . با اتصال دستگاه بيوفيدبك بيمار ياد مي گيرد كه چگونه عضلات خود را آرام كند .

۵) انقباض عضلات مهار شده :

گاهي اوقات پس از گچ گرفتن طولاني مدت و يا به دنبال سكته و فلج مغزي ، بعضي از عضلات مهار مي شوند . با استفاده از بيوفيدبك ، بيمار ياد مي گيرد كه چگونه گروه عضلات را منعطف و عضلات اطراف را آزاد كند.

۶) تقويت عضلات ضعيف :

استفاده از باز خورد براي بيمار ، كمترين انقباض عضله را هم به بيمار نشان مي دهد و بيمار را به افزايش انقباض ترغيب مي كند.

۷) باز آموزي الگوي صحيح حركت بعد از آسيب در ورزشكاران

۸) كمك به بازگشت حركت در بيماران قطع نخاع ، سكته مغزي ، ضربه به مغز و …

۹) اختلال مفصل گيجگاهي

۱۰) گير افتادگي و بي ثباتي شانه