فیزیوتراپی در بارداری

در دوران بارداری مشکلاتی مانند کمردرد، ورم اندام ها، اختلال در حفظ تعادل و…  برای زنان باردار ایجاد میشود و برای استفاده از داروهای شیمیایی هم محدودیت هایی وجود دارد. بنابراین فیزیوتراپی در بارداری میتواند به شکل یک ضرورت پیشگیرانه از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری نماید.

 

مقدمه

بارداری به عنوان یک روند طبیعی در بخشی از زندگی خانم‌ها است که حدود ۴۰ هفته طول کشیده و به سه قسمت سه ماهه تقسیم می‌شود.

بارداری همراه با تغییرات قابل توجه جسمی و روحی است و عدم آگاهی از این تغییرات و چگونگی مقابله با مشکلات احتمالی که بر اثر این تغییرات میتواند ایجاد شود، ممکن است منجر به بروز صدماتی شوند که گاهی آثارش میتواند مادر را حتی تا سالها پس از زایمان دچار ناراحتی كند.

فیزیوتراپی که در دوران بارداری برای بانوان توصیه میشود عمدتا شامل ارائه تمرینات ورزشی تخصصی برای پیشگیری و یا درمان مشکلات ایجاد شده (مثل درد ناحیه کمر یا زانوها) است و فواید زیادی دارد.

 

فواید فیزیوتراپی در بارداری

• سهولت در زایمان و درنتیجه کاهش نیاز به عمل سزارین.
• کنترل وزن مادر
• کاهش استرس و اضطراب مادر.
• بالا رفتن استقامت قلبی و عروقی.
• کاهش ورم اندام ها و درد مفاصل.

فیزیوتراپی در آب یا آب درمانی به شدت در این دوره توصیه میشود .

 

احتیاط های فیزیوتراپی در بارداری

البته لازم است بدانید که فیزیوتراپی در دوران بارداری احتیاط هایی دارد.

استفاده از دستگاه های تحریک الکتریکی و یا بطور کلی الکتروتراپی مشکلی برای استفاده در اندام ها در جهت کاهش درد ندارد، اما در ناحیه شکمی و یا نزدیک به رحم که امكان ایجاد انقباض وجود دارد نباید انجام شود و یا مثلا در امواج اولتراسوند که اثر عمقی تری دارند بهتر در ناحیه کمری انجام نشود.

استفاده از دستگاه مادون قرمز یا کیسه های آب گرم که تاثیر سطحی دارند ممنوعیتی ندارد مگر آنکه فرد مشکل خاصی در حس و یا اختلالات عروقی نداشته باشد.

 

فیزیوتراپی در بارداری

در دوران این آسیب هایی متوجه بدن مادر ممكن است بشود مانند درد ناحیه كف لگن یا كمر درد و .. كه اقدامات زیذ میتواند برای آنها مفید باشد:

درمان دردهای ناحیه پرینئوم ناشی از پارگی و آسیب عضلات کف لگن و …

روش روتین فیزیوتراپی برای بارداری قبل از زمان ایده آل برای ارجاع آنها هفته ۱۲ تا ۱۴ ام حاملگی می باشد.

در ابتدا بیمار پس از تمرینات ورزشی یکی از گزینه‌های درمان و پیشگیری از کمردرد طی دوران بارداری است که به نظر می‌رسد محدودیت‌ها و عوارض سایر روش‌های درمانی را نداشته باشد.

زنان باردار باید روزانه ۱۵ تا ۳۰ دقیقه ورزش با شدت کم داشته باشند.

ورزش های کششی با شدت کم و ورزشهایی همچون دوچرخه ثابت و شنا تا حدودی کمک کننده است.

پروتکل تمرینی بر پایه بادی­بالانس و کگل باعث بهبود کمردرد دوران بارداری می‌شود، ولی تمرین بادی بالانس باعث کاهش بیشتر کمردرد بارداری می‌شود.

 

ماساژ

ماساژ عضلات که بهتر است در حالت نشسته یا به پهلو خوابیده انجام شود می تواند به کاهش کمردرد کمک کند.

کفش مناسب

کفشی بپوشید که پاشنه کوتاه ( غیر تخت) باشد و محافظ قوس مناسبی داشته باشد.

از کفش پاشنه بلند اجتناب کنید، زیرا می‌تواند مرکز تعادل شما را بیشتر به جلو تغییر دهد و باعث سقوط و افتادن شما شود .

همچنین می‌توانید از کمربند بارداری استفاده کنید . اگر چه تحقیقات در مورد تأثیر این کمربند محدود است، اما برخی از زنان استفاده از آن را مفید می‌دانند.

بلند کردن صحیح اجسام

هنگام بلند کردن یک جسم کوچک، چمباتمه زده و آن را با پاهای خود بلند کنید . برای بلند کردن اشیاء، کمر خود را خم نکنید و یا با کمر خود آن را بلند نکنید . دانستن محدودیت‌های خود اهمیت زیادی دارد در صورت نیاز، درخواست کمک کنید .

یکی از فواید فیزیوتراپی در بارداری آموزش هایی نظیر این می باشد.

خوابیدن به پهلو

به جای خوابیدن به پشت، به پهلو بخوابید و یک یا هر دو زانوی خود را در حالت خمیده نگه دارید .

می‌توانید از پشتی و بالش‌های بارداری در بین زانوهای خمیده خود، زیر شکم و پشت سر خود استفاده کنید .

به سمت جلو خم شدن (برای کشش و تقویت کمر) یک صندلی را انتخاب کنید که نشیمنگاه و پشتی آن سفت باشد.

بازوهای خود را ریلکس نگه دارید  و به آرامی به جلو خم شوید اجازه دهید بازوها در مقابل شما به هم چسبیده باشند.

از ۱ تا ۵ بشمارید و این موقعیت را نگه دارید، بدون قوس دادن به کمر خود به آرامی بنشینید  این تمرین را ۵ بار تکرار کنید .

چرخش بالاتنه (کشش کمر و بالا تنه)

بر روی زمین بنشینید و پاهای خود را روی هم بیندازید، با دست چپ، پای چپ خود را نگه دارید و دست راست را بر روی زمین در کنار خود به عنوان تکیه‌گاه نگه دارید . نیم‌تنه بالایی خود را به سمت راست به آرامی بچرخانید .  به سمت شانه راست خود نگاه کنید . همان حرکت را برای سمت چپ انجام دهید و دست خود را تعویض کنید (با دست راست، پای راست خود را نگه دارید) و به سمت شانه چپ بچرخید . این حرکت را ۵ تا ۱۰ بار تکرار کنید.