تاریخچه لیزر و لیزر درمانی:
کلمه LASER در لیزر درمانی مخفف عبارت light amplification by the stimulated emission of radiation است که به معنی نور تقویت شده توسط گسیل القایی تابش می باشد.
لیزرهای گازی و کریستال های یاقوت توسعه یافتند و خیلی زود لیزرهای پرتوان برای انواعی از مصارف پزشکی ساخته شدند.
در ژوئن ۲۰۰۲، یک وسیله لیزر، از انجمن غذا و داروی آمریکا(FDA) برای درمان سردرد، دردگردن ، درد زانو و ادم لنف صلاحیت گرفتند.
تفاوت های پرتو لیزر درمانی و نور معمولی
تک رنگی (mono chromaticity):
لیزرها دارای طول موج منفرد بوده و بنابراین تک طول موج هستند بدان معنی که در موارد مرئی بودن لیزر یک رنگ خاص ایجاد می کند به عنوان مثال لیزرهای یاقوتی دارای رنگ قرمز و با طول موج ۳/۶۹۴ نانومتر هستند.
هم فازی (coherence):
پرتوهای لیزر نه تنها طول موج یکسانی دارند بلکه همچنین هم فاز هستند یعنی قله ها و فرودهای میدان های الکتریکی و مغناطیسی در یک زمان اتفاق می افتد.
موازی بودن (collimation):
در نتیجه هم فاز بودن پرتو لیزر، این پرتو ها در حین انتشار به صورت موازی باقی می مانند چون پرتو های لیزر واگرایی پیدا نمی کنند بنابراین انرژی آن در مسافت های بسیار طولانی منتشر می شود.
- در مقایسه ای بین نور معمولی و پرتو لیزر می توان گفت که نور معمولی شبیه جمعیتی از مردم است که لباس های مختلف پوشیده اند و هر یک در مسیر های مختلف در حال حرکت هستند، درحالیکه نور لیزر مانند دسته ای سرباز با یونیفورم های یکسان بوده که به طور هم فاز و با مارش نظامی در مسیری مشخص رژه می روند.
تقسیم بندی انواع لیزر درمانی
- لیزر نوع ۱ : توان آن کمتر از ۵/۰ میلی وات است
- لیزر نوع ۲ : توان آن کمتر از ۱ میلی وات است
- لیزر نوع 3A : توان آن کمتر از ۵ میلی وات است
- لیزر نوع 3B : توان آن کمتر از ۵۰۰ میلی وات است.(لیزر های کم توان مورد استفاده در توانبخشی)
- لیزر نوع ۴ : توان آن بیشتر از ۵۰۰ میلی وات است (لیزر های پر توان)
لیزر های کم توان که حداکثر توان خروجی شان کمتر از ۵۰۰ میلی وات است به طور معمول بافت را گرم نمی کنند یعنی اثر گرمایی ندارند اما لیزر های کلاس ۴ و با شدت بالای (در دامنه ۱۰-۱۵ وات) مورد استفاده بوسیله ی فیزیوتراپیست ها اثرات گرمایی دارند. این لیزر ها علاوه بر اثرات تحریک نوری همانند لیزر کم توان، به خاطر اعمال دوز بالاتر همچنین ممکن است اثرات گرمایی نیز داشته باشد.
تاثیرات لیزر درمانی
کاهش درد:
لیزر درمانی ممکن است درد و ناتوانی همراه با انواعی از ضایعات عصبی عضلانی اسکلتی منجمله کمر درد مزمن، گردن درد، درد همراه با التهاب تاندون های شانه، نقاط ماشه ای، اختلال فکی گیجگاهی و آزردگی های تاخیری عضله (DOMS) را کاهش می دهد.
اثرات لیزر بر روی درد ممکن است از طریق اثرات آن روی التهاب، ترمیم بافت، هدایت عصب و آزادسازی یا متابولیسم اندورفین باشد. همچنین مطالعات نشان داده است که لیزر می تواند موجب کاهش درد و افزایش عملکرد در بیماران مبتلا به آرتروز گردن شود.
ترمیم بافتی :
تحریک تولید انرژی:
عملکرد اصلی میتوکندری تولید انرژی است که به عنوان منبع انرژی برای تمامی دیگر واکنش های سلولی استفاده می شود.
تولید انرژی یک فرایند چند مرحله ای است که در درون غشاء میتوکندری اتفاق می افتد. نشان داده شده است که نور لیزر عملکرد میتوکندری را بهبود بخشیده و انرژی سازی را تا ۷۰ درصد افزایش می دهد.
افزایش تولید کلاژن:
لیزر درمانی با تسریع تولید کلاژن خصوصا کلاژن نوع ۱ باعث افزایش ترمیم بافت می شود.
نشان داده شده است که لیزر نور قرمز و لیزر مادون قرمز باعث افزایش تولید کلاژن و بیش از ۳برابر افزایش تولید پروکلاژن می شوند.
تعدیل التهاب:
نشان داده شده که پرتو لیزر باعث تغییر انواعی از واسطه های التهابی می گردد. این تغییرات در واسطه های التهابی احتمالا باعث افزایش جریان خون، افزایش مهاجرت کراتینوسیت و تکثیر و افزایش فعالیت لنفوسیت های Bو T، ماست سل ها و ماکروفاژها می گردد.
انبساط عروقی :
برخی محققین گزارش داده اند که نور لیزر می تواند باعث انبساط عروقی، بویژه گردش خون در ساختار های عروقی ریز (micro circulation) گردد. ممکن است این اثر به واسطه ی آزاد سازی اکسید نیتروژن باشد که با تابش نور قرمز افزایش می یابد. این انبساط عروقی می تواند با افزایش میزان اکسیژن در دسترس و دیگر مواد مغزی و از سوی دیگر با دور کردن فراورده های زائد از محل تحت تابش، ترمیم بافت را تسریع نمایند.
تغییر سرعت هدایت و بازسازی عصب:
برخی مطالعات نشان داده اند که تحریک بافت عصب با نور لیزر، سرعت هدایت عصب و فرکانس پتانسیل های عمل را افزایش می دهد. همچنین عنوان می شود که لیزر درمانی باعث تسریع بازسازی عصب و ترمیم پس از آسیب می شود. این اثرات مثبت در پاسخ به تابش لیزر روی محل گیرافتادگی عصب اتفاق می افتد و با تابش به سگمان های نخاعی مرتبط افزایش می یابد.
اختلالات نورولوژیک:
برخی مطالعات دریافتند که لیزر نور قرمز ممکن است به کاهش درد همراه با ضایعات اعصاب محیطی دیابتیک و درد های عصبی کمک نماید.
نتایج مفیدی در خصوص استفاده از لیزر درمانی در مبتلایان به سندروم تونل کارپال گزارش شده است.
