فیزیوتراپی در سکته مغزی

اگرخونرسانی به قسمتی از مغز دچار مشکل شود این قسمت از مغز دیگر نمیتواند عملکرد طبیعی خودرا داشته باشد این وضعیت را اصطلاحا سکته مغزی میگویند.

سکته مغزی می تواند به عللی مانند بسته شدن یا پاره شدن یکی از رگ های خونرسان مغز ایجاد شود که به ترتیب سکته ایسکمیک و هموراژیک نام دارند.

شیوع این بیماری در مردان بیشتر از زنان است.

در این مطلب به بررسی علائم، درمان ها و فیزیوتراپی در سکته مغزی میپردازیم.

علائم سکته مغزی

• ضعف و کرختی صورت ، پاها و بازوها به خصوص دریک طرف بدن (همی پارزی)
• فلج صورت ، پاها و بازوها درهمان طرف (همی پلژی)
• عدم تعادل و لنگ زدن
• اشکال در تکلم
• اشکال در بلع
• دوبینی و تاری دید یا ازدست دادن بینایی به خصوص دریک چشم
• بی اختیاری ادرار و مدفوع
• سردرد شدید و ناگهانی به همراه سرگیجه و….

 

درمان دارویی سکته مغزی

داروهای مورد استفاده برای درمان سکته مغزی معمولا به روش های مختلفی عمل میکنند.برخی از داروهای سکته مغزی درواقع لخته خون موجود را تجزیه می کنند.

برخی دیگراز تشکیل لخته خون درعروق خونی جلوگیری میکنند .برخی دیگر برای تنظیم فشار خون وسطح کلسترول بالا به منظور جلوگیری از انسداد جریان خون عمل می کنند.

دارویی که پزشک تجویز میکند به نوع سکته و علت آن بستگی دارد . هم چنین میتوان از داروی سکته مغزی برای جلوگیری از سکته دوم درافرادی که قبلا سکته کرده اند استفاده کرد.

داروهای ضد انعقاد خون از لخته شدن خون جلوگیری می کنند . وارفارین و هپارین داروهای رایج ضد انعقادی میباشند. هم چنین ضد پلاکت هایی مثل کلوپیدوگرل میتوانند برای پیشگیری از لخته شدن خون مورد استفاده قرار گیرند.

سکته مغزی می تواند باعث ضعف یا فلج در یک طرف بدن و مشکلات حرکتی و انجام فعالیت های روزمره شود. فیزیوتراپی می تواند به شما کمک کند تا حرکت را یاد بگیرید تا بتوانید به اطراف بپردازید. می تواند به شما کمک کند تا حد امکان از بازو و دست خود در فعالیت های روزمره استفاده کنید. برخی از انواع مشکلاتی که پس از سکته با فیزیوتراپی درمان می شوند عبارتند از سفتی و اسپاستیسیته عضلانی، مشکلات حرکتی و تعادلی و درد مفاصل.

 

چگونه فیزیوتراپی بعد از سکته مغزی کمک می کند؟

فیزیوتراپیست ها اغلب با سایر متخصصان کار می کنند تا به شما در رفع طیف وسیعی از مشکلاتی که سکته مغزی می تواند ایجاد کند کمک کنند. ممکن است کاردرمانگران، گفتاردرمانگرها و زبان درمانگران، پزشکان، پرستاران و مددکاران اجتماعی به شما کمک کنند.

برخی از فیزیوتراپیست ها در شرایط ناشی از تغییرات در مغز، مانند سکته مغزی و سایر بیماری های عصبی مانند آسیب مغزی تخصص دارند. آنها را می توان به عنوان فیزیوتراپیست های عصبی یا فیزیوتراپیست های عصبی نامید.

همچنین می توانید برای اطلاعات بیشتر به این مطلب هم رجوع کنید.

 

نوروپلاستیسیته و بهبودی

پس از سکته مغزی، مغز ما نمی‌تواند سلول‌های جدیدی را برای جایگزینی سلول‌هایی که آسیب دیده‌اند رشد دهد، اما مغز این توانایی را دارد که سلول‌های آسیب‌دیده خود را دوباره سازماندهی کند و آنچه از دست رفته را جبران کند. به این حالت نوروپلاستیسیتی می گویند.

این فرآیند می تواند توسط توانبخشی و فیزیوتراپی که پس از سکته مغزی دریافت می کنید هدایت شود.

فیزیوتراپیست شما راهنمایی های تخصصی در مورد چگونگی یادگیری مجدد حرکت و بازیابی عملکرد ارائه می دهد.

 

انواع مشکلات حرکتی که با فیزیوتراپی درمان می شوند

سکته مغزی می تواند به طرق مختلف بر توانایی شما در حرکت و دور زدن تأثیر بگذارد. این شامل:

ضعف یا فلج در یک طرف. تغییرات در حس، مانند سنگینی اندام، بی حسی و سوزن سوزن. مشکلات تعادلی. درد مفاصل و دررفتگی جزئی. سفتی عضلانی یا اسپاسم عضلانی به نام اسپاسم.

 

چه زمانی می توان فیزیوتراپی سکته مغزی را شروع کرد؟

از ۲۴ ساعت پس از سکته مغزی، شما تشویق می‌شوید که تا جایی که می‌توانید از جای خود بلند شوید، چه با فعالیت‌های قبلی‌تان ادامه دهید یا فقط روی صندلی بنشینید.

در مراحل اولیه، فیزیوتراپی در سکته مغزی بر پیشگیری از عوارض و کمک به بهبودی تمرکز دارد. بعداً، می‌تواند به شما کمک کند راه‌هایی بیابید تا بتوانید کارهایی را که برایتان مهم هستند، مانند نشستن و برخاستن از رختخواب یا ورزش کردن، انجام دهید. شما ممکن است از تجهیزات استفاده کنید یا الگوهای حرکتی مختلف را برای تکمیل یک کار پیدا کنید. یک فیزیوتراپیست همچنین می تواند به شما کمک کند تا یک فعالیت یا کار را تطبیق دهید تا بتوانید آن را به طور مستقل انجام دهید.

 

بلافاصله پس از سکته مغزی

پس از سکته مغزی، باید در اسرع وقت پس از بستری شدن در بیمارستان توسط فیزیوتراپیست ارزیابی شوید. این ارزیابی باید مشکلات سلامتی شما را قبل از سکته مغزی در نظر بگیرد.

مراقبت خوب در روزهای اولیه برای کمک به جلوگیری از سفتی مفاصل یا سفتی عضلات مهم است. یک درمانگر در مورد اینکه چگونه در صورت محدود بودن تحرک شما راحت باشید و حرکت کنید، توصیه می کند. به عنوان مثال نحوه غلت زدن یا داخل و خارج شدن از رختخواب. آنها می توانند در مورد اینکه چه زمانی و چگونه می توانید از جای خود بلند شوید و چه تجهیزاتی (مانند عصا یا آتل) ممکن است به شما کمک کند، راهنمایی کنند.

اگر فلج یک طرفه دارید، موقعیت صحیح برای جلوگیری از اسپاسم یا آسیب مهم است. همچنین در صورت عدم توانایی حرکت به یک تشک مخصوص نیاز دارید و پرستاران ممکن است نیاز به کمک به شما برای تغییر وضعیت در فواصل زمانی معین (معمولاً هر دو ساعت) برای جلوگیری از زخم فشاری داشته باشند.

اگر قادر به حرکت نیستید، ممکن است به شما فیزیوتراپی قفسه سینه داده شود تا ریه های خود را پاک نگه دارد. در صورت امکان، به شما کمک می شود تا روی یک صندلی بنشینید، زیرا این کار به جلوگیری از لخته شدن خون در پاهای شما، بهبود تنفس و بهبودی کمک می کند.

 

دوباره حرکت کردن

هرچه درمان بیشتری داشته باشید و پس از سکته فعالیت بیشتری داشته باشید، بهتر است. دستورالعمل ها توصیه می کنند که باید حداقل ۴۵ دقیقه از هر نوع درمان مورد نیاز خود را تا زمانی که به آن نیاز دارید دریافت کنید.

هنگامی که از نظر پزشکی به ثبات رسیدید، هدف این خواهد بود که شما را به حرکت واداشته و در اسرع وقت هر چه بیشتر برای خودتان انجام دهید. همچنین می تواند شامل تعادل ایستادن و راه رفتن با و بدون تکیه گاه باشد. برای بسیاری از افراد این یک فرآیند تدریجی است و مهم است که هر مرحله را به درستی انجام دهید تا مطمئن شوید و اعتماد به نفس خود را بازیابید.

مهم است که هر چه زودتر از رختخواب بلند شوید، حتی اگر فقط روی یک صندلی بنشینید. حرکت به تعادل شما کمک می کند، به تنفس و مراقبت از پوست کمک می کند و از لخته شدن خون در پاهای شما جلوگیری می کند. فیزیوتراپیست بهترین نوع صندلی و موقعیت را برای شما توصیه می کند. آنها می توانند راهنمایی کنند که چگونه از کوسن ها برای حمایت از شما استفاده کنید، به خصوص برای بازوی ضعیف.

اگر نمی توانید بایستید، فیزیوتراپ و پرستاران از بالابر استفاده می کنند تا به شما کمک کند روی پاهای خود قرار بگیرید. این به شما فرصتی می دهد تا وزن خود را تحمل کنید و ماهیچه های تنه، باسن و پاها را تشویق به کار کنید. اگر برای بازیابی قدرت و استقامت به زمان نیاز دارید، ممکن است درمانگر شما را تشویق نکند که فوراً راه بروید

 

تمرینات

در طول فیزیوتراپی در سکته مغزی می توانید تمریناتی را برای تقویت عضلات ضعیف و افزایش استقامت خود انجام دهید. تمرینات کششی می تواند سفتی عضلات و مفاصل را کاهش دهد. همچنین ممکن است بر روی مهارت های خاصی که نیاز به بهبود آنها دارید کار کنید. برای مثال، اگر در حفظ تعادل خود مشکل دارید، ممکن است از شما خواسته شود که زیاد بایستید. اگر در بلند کردن بازوی خود مشکل دارید، باید فعالیت هایی را انجام دهید که باعث می شود بازو را بلند کنید و از آن استفاده کنید. اگر در راه رفتن مشکل دارید باید تا حد امکان پیاده روی کنید.

راه های زیادی برای ورزش و تمرین وجود دارد. شما ممکن است به صورت تک به تک با یک فیزیوتراپیست کار کنید، به خصوص در مورد وظایف و حرکاتی که در حال یادگیری انجام آنها هستید. همچنین می توانید با دستیار فیزیوتراپی یا به صورت گروهی کار کنید. شما فعالیت هایی خواهید داشت که به تنهایی در خارج از جلسات درمانی تمرین کنید.

 

تجهیزات و سازگاری های خانگی

اگرچه اکثر مردم توانایی راه رفتن را دوباره به دست می آورند، برخی دیگر این توانایی را ندارند و برخی دیگر فقط می توانند مسافت های کوتاهی مانند اطراف خانه را طی کنند. اگر این مورد برای شما صادق است، فیزیوتراپ و کاردرمانگر شما وسایل کمکی راه رفتن مانند چوب یا آتل مچ پا و در صورت لزوم ویلچر تهیه می کند و نحوه استفاده از آن را به شما و خانواده یا مراقبانتان آموزش می دهد.

پس از ارزیابی، آنها همچنین تجهیزات دیگری را که ممکن است به آن نیاز داشته باشید، مانند بالابر برای کمک به شما در نشستن و برخاستن از صندلی یا تخت، ترتیب می دهند. هنگامی که به خانه می روید ممکن است نیاز به سازگاری با خانه داشته باشید، مانند یک سطح شیب دار یا درهای وسیع تر.

 

چند نمونه از تمرینات جهت کاهش علائم سکته مغزی:

1. صاف کردن ( اکستنشن ) زانو در حالت نشسته. پاهای خود را تا جایی که موازی با سطح زمین باشد بالا بیاورید و از قفل کردن زانوهای خود اجتناب کنید. سپس به آرامی پای خودرا پایین بیاورید.
2. در وضعیت نشسته پای مبتلای خود را به طرف سینه خود نزدیک کنید. تلاش کنید تا حرکت را به صورت کنترل شده انجام دهید سپس پارا به زمین برگردانید.
3. حرکت دایره وار برروی میز. انگشتان خودرا در هم قلاب کرده وه به دور یک بطری آب بپیچید سپس حرکات بزرگ دایره وار را برروی میز انجام دهید
4. یک بطری آب را با دست آسیب دیده نگه داشته و آرنج خود را به بدن بچسبانید. سپس درحالی که بازوهای خودرا در زاویه ۹۰ درجه خم نگه داشته بازوهای خود را باز کنید تاجایی که ساعدتان در سمت خارج بدن قرار گیرد.
5. پل زدن. به پشت دراز بکشید و پاها را روی زمین صاف بگذرارید و بازوهارا کنار پهلو شل قرار دهید کف دست خودرا پایین بگیرید وشکم خودرا منقبض کنید پاشنه پا را به زمین فشار داده و سعی کنید باسن خودرا از زمین بلند کنید . چند ثانیه در همین وضعیت باشید سپس آرام آرام پایین بیایید.
6. چرخش طرفی تنه : به پشت دراز بکشید و پاهارا در وضعیت ۹۰ درجه خم کنید سپس به آرامی پاهای خودرا به یک سمت ببرید و اجازه بدهید زانوهایتان کف زمین را حس کند