واژینیسموس یا انقباض غیرارادی واژن یکی از اختلالات شایع در سلامت جنسی زنان است که می تواند تأثیرات منفی بر زندگی زناشویی، روابط عاطفی و کیفیت زندگی فرد داشته باشد.
این عارضه باعث می شود که عضلات کف لگن و واژن به طور غیرارادی و ناخواسته منقبض شوند و در نتیجه ورود هرگونه جسم خارجی مانند تامپون، ابزار معاینه پزشکی و به ویژه رابطه جنسی را دردناک یا غیرممکن کند.
در این مقاله از مرکز فیزیوتراپی سبلان شرق، به بررسی علل، علائم و روش های درمان واژینیسموس پرداخته ایم تا اطلاعات کاملی در اختیار شما قرار دهیم.
علل ایجاد واژینیسموس چیست؟
واژینیسموس یک اختلال فیزیکی و روانی است که باعث انقباض شدید و غیرارادی عضلات واژن می شود.
این مشکل می تواند در هر سنی رخ دهد و در برخی از زنان حتی مانع از انجام اولین رابطه جنسی می شود.
شدت این اختلال از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ برخی زنان ممکن است فقط کمی درد و ناراحتی تجربه کنند، در حالی که برخی دیگر به طور کامل قادر به انجام رابطه جنسی نباشند.
علائم واژینیسموس
علائم این اختلال بسته به شدت آن متفاوت است، اما به طور کلی شامل موارد زیر می شود:
- درد شدید هنگام تلاش برای برقراری رابطه جنسی
- ناتوانی در ورود هرگونه جسم خارجی به واژن (مانند تامپون یا ابزار معاینه پزشکی)
- احساس سوزش و ناراحتی در ناحیه تناسلی
- ترس و اضطراب از رابطه جنسی
- کاهش میل جنسی به دلیل تجربه درد و استرس
این علائم ممکن است دائمی باشند یا فقط در موقعیت های خاصی بروز پیدا کنند.
علل واژینیسموس
واژینیسموس می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که به طور کلی به دو دسته عوامل روانی و فیزیکی تقسیم می شوند.
عوامل روانی
برخی از عوامل ایجاد این مشکل روانی است که در ادامه توضیحات لازم داده شده است.
تجربه های ناخوشایند گذشته
زنانی که تجربه سوء استفاده جنسی، تجاوز یا روابط جنسی دردناک را داشته اند، بیشتر در معرض واژینیسموس قرار می گیرند.
اضطراب و استرس
ترس از درد، نگرانی درباره بارداری ناخواسته یا مشکلات زناشویی می تواند باعث ایجاد انقباض غیرارادی عضلات واژن شود.
باورهای نادرست درباره رابطه جنسی
در برخی فرهنگ ها، اطلاعات نادرست درباره رابطه جنسی و تأکید بیش از حد بر پرده بکارت می تواند منجر به واژینیسموس شود.
افسردگی و مشکلات عاطفی
افرادی که از افسردگی یا مشکلات روحی و روانی رنج می برند، ممکن است دچار این مشکل شوند.
عوامل فیزیکی
برخی از عوامل فیزیکی که باعث ایجاد انقباض غیرارادی واژن می شود به شرح زیر است:
عفونت های واژینال
برخی از عفونت های دستگاه تناسلی می توانند باعث درد و حساسیت در واژن شوند.
خشکی واژن
تغییرات هورمونی، به ویژه در دوران یائسگی یا پس از زایمان، ممکن است منجر به خشکی و دردناک شدن رابطه جنسی شود.
بیماری های زنان
برخی بیماری ها مانند آندومتریوز و سندرم تخمدان پلی کیستیک میتوانند بر رابطه جنسی تأثیر بگذارند.
مشکلات عضلانی یا عصبی
برخی اختلالات عصبی و مشکلات عضلانی می توانند باعث واژینیسموس شوند.
انواع واژینیسموس
واژینیسموس را میتوان به دو نوع اصلی تقسیم کرد:
واژینیسموس اولیه
در این حالت، فرد از همان ابتدا دچار مشکل بوده و هیچ گاه قادر به انجام رابطه جنسی بدون درد نبوده است. این نوع بیشتر به دلیل ترس از درد یا تجربه های منفی دوران کودکی ایجاد میشود.
واژینیسموس ثانویه
در این حالت، فرد در گذشته تجربه رابطه جنسی بدون مشکل داشته است، اما به دلایلی مانند زایمان سخت، جراحی زنان، عفونت یا مشکلات عاطفی دچار واژینیسموس شده است.
روش های درمان واژینیسموس
خوشبختانه، این مشکل قابل درمان است و راهکارهای مختلفی برای کاهش علائم آن وجود دارد. برخی از روش های درمانی عبارتند از:
مشاوره و روان درمانی
یکی از مهم ترین روش های درمان واژینیسموس، مراجعه به روان درمانگر متخصص در حوزه سلامت جنسی است. مشاوره روان شناختی می توانند به کاهش اضطراب و برطرف کردن مشکلات ریشه ای کمک کنند.
تمرینات کف لگن و فیزیوتراپی
متخصصان فیزیوتراپی می توانند با آموزش تمرینات خاص به بیمار کمک کنند تا عضلات واژن را به درستی کنترل کرده و انقباضات غیرارادی را کاهش دهد. تمرینات کگل نمونه ای از این ورزش ها هستند.
برای کسب اطلاعات بیشتر به صفحه فیزیوتراپی کف لگن مراجعه نمایید.
استفاده از دیلاتورهای واژینال
دیلاتورهای واژینال ابزارهایی هستند که به آرامی وارد واژن می شوند تا عضلات این ناحیه به تدریج با ورود اجسام خارجی تطبیق پیدا کنند. این روش تحت نظر پزشک انجام می شود.
تکنیک های آرام سازی و مدیتیشن
مدیتیشن، یوگا و تمرینات تنفسی می توانند به کاهش استرس و اضطراب کمک کرده و علائم واژینیسموس را کاهش دهند.
درمان های دارویی
در برخی موارد، پزشک ممکن است استفاده از داروهای بی حسی موضعی، روان گردان یا داروهای ضدافسردگی را پیشنهاد دهد تا به کاهش درد و اضطراب کمک کند.
جمع بندی مقاله
واژینیسموس یک مشکل رایج اما قابل درمان است که می تواند به دلایل روانی و فیزیکی ایجاد شود. شناسایی علت اصلی این اختلال، اولین گام برای درمان موفقیت آمیز آن است.
اگر شما یا فردی که می شناسید با این مشکل روبه رو هستید، پیشنهاد می کنیم که به یک مرکز تخصصی مراجعه کنید. مرکزتخصصی فیزیوتراپی سبلان شرق با بهره گیری از روش های علمی و تیم متخصص در زمینه سلامت جنسی، می تواند راهنمای شما در این مسیر باشد.
