اکسیژن درمانی
اکسیژن درمانی یک نوع درمان است که اکسیژن اضافی برای نفس کشیدن را فراهم می کند. این درمان می تواند در بیمارستان، دیگر مراکز درمانی و یا در خانه صورت گیرد.
عده ای از افراد برای کوتاه مدت نیاز به اکسیژن درمانی دارند درحالی که بعضی دیگر طولانی مدت اکسیژن درمانی می شوند.
انواع مختلفی از دستگاه های اکسیژن درمانی وجود دارد. بعضی از آن ها از مخزن های مایع و یا گاز اکسیژن استفاده می کنند و بعضی دیگر از دستگاه ها، اکسیژن را از هوا دریافت می کنند.
همچنین ابزار های اعمال اکسیژن به بیمار متنوع می باشد مانند استفاده از لوله هایی که در بینی گذاشته می شود (کانولا)، یا استفاده از ماسک اکسیژن که این ها اکسیژن اضافی را به همراه هوای عادی وارد ریه ها می کنند.
اکسیژن درمانی در بیماران مبتلا کرونا
ویروس کرونا باعث ایجاد ذات الریه (نومونیا) و به دنبال آن هایپوکسی می شود .
هایپوکسی به معنای کمبود اکسیژن در خون است که مهم ترین عارضه کرونا و اصلی ترین دلیل مرگ این بیماران است ، در واقع سطح ایده آل اکسیژن در افراد بزگسال بین ۹۲ تا ۹۶ درصد است.
بعضی داروهای ضد ویروسی در درمان عفونت های کووید ۱۹ موثر بوده اند اما در موارد شدید، اکسیژن می تواند هایپوکسی را برطرف کند که این می تواند به پاکسازی ویروس و التیام بافت ریه کمک کند.
شدت بیماری در افراد مبتلا به کووید ۱۹ نزدیک به یک هفته پس از شروع علایم، شدید می شود که مهم ترین علایم معمول آن تنگی نفس است که معمولا به دنبال آن هایپوکسی ایجاد می شود.
بیماران وخیم، معمولا به تجهیزات کمکی اکسیژن نیاز دارند و باید به طور مداوم وضعیت تنفسی آن ها مانیتور شود.
اگر نتایج آزمایش نشان دهد که اکسیژن خون شما کم است، بخصوص در بیماران کرونا ممکن است برای شما اکسیژن مکمل تجویز شود. اکسیژن درمانی می تواند از طریق بینی انجام شود. (نازال یا کانولا).
علایم کم اکسیژنی خون
فاکتور های مختلفی برای تغذیه مداوم سلول ها و بافت های بدن با اکسیژن نیاز است:
- باید در هوای تنفس شده اکسیژن کافی وجود داشته باشد
- ریه ها قادر به استنشاق هوای حاوی اکسیژن و بازدم دی اکسید کربن باشند
- جریان خون باید قادر به گردش خون در ریه ها، جذب اکسیژن و حمل آن به تمام بدن باشد
بروز مشکل در هر یک از این عوامل مانند بیماری کرونا، آسم، بیماری های قلبی و حتی ارتفاع زیاد ممکن است منجر به هایپوکسی شود.
هنگامی که میزان اکسیژن خون پایین تر از سطح مشخصی قرار گیرد، ممکن است تنگی نفس، سردرد، سردرگمی یا بی قراری را ایجاد کند.
انواع مختلفی از کپسول های اکسیژن وجود دارد:
اکسیژن فشرده:
گاز اکسیژن ذخیره شده در مخزن تحت فشار.
اکسیژن ساز برقی:
دستگاهی ست که اکسیژن را از هوا گرفته و متمرکز می کند. منبع تغذیه آن برق یا باتری است.این مورد استفاده بخصوص در بیماران مبتلا به کرونا بسیار شایع است.
اکسیژن مایع:
اکسیژنی که در یک دمای خیلی پایین،بصورت مایع نگه داشته می شود. این اکسیژن قبل از ورود به ریه (در دم) به گاز تبدیل می شود.
⦁ دوز اکسیژن درمانی
اکسیژن یک دارو است. پزشک به شما می گوید که برای هر فعالیتیبه چه میزان به آن احتیاج دارید. میزان مصرف آن را بدون مشورت با پزشک تغییر ندهید.
⦁ ایمنی اکسیژن
هنگامی که از اکسیژن استفاده می کنید، احتمال آتشسوزی وجود دارد. دستورالعمل های ایمنی زیر را دنبال کنید:
⦁ دستگاه اکسیژن را حداقل یکو نیم متر دور از وسایل آتشزا مثل کبریت، شمع روشن، سیگار، شعله ی گاز، شومینه و یا منابع گرمایی مثل بخاری، لوله های داغ، آبگرمکن، رادیاتور ها و … قرار دهید.
⦁ از شرکت تجهیزات پزشکی سوال کنید که آیا این دستگاه باید دور از لوازم خانگی برقی مانند تلویزیون، کامپیوتر، رادیو … باشد یا خیر.
بیماری مزمن ریوی شما را از رفتن به مسافرت و ملاقات با خانواده و دوستان منع نمی کند. حتی اگر از اکسیژن استفاده می کنید و یا حتی تحت اکسیژن درمانی در بیماران کرونا باشید. تغییرات در ارتفاع و آب و هوا می تواند تنفس را تحت تأثیر قرار دهد. ممکن است نیاز باشد در درمان شما تغییر ایجاد شود. با پزشک و تیم توانبخشی خود مشورت کنید. بخاطر داشته باشید تمریناتی که در برنامه ی توانبخشی یاد گرفته اید را در زمان سفر نیز انجام دهید.
عوارض استفاده از اکسیژن درمانی
اکسیژن درمانی به صورت کلی امن است اما می تواند باعث یکسری عوارض بشود.
این عوارض شامل خشک شدن بینی یا خون دماغ شدن، خستگی و سردرد های صبح گاهی می شود.
همچنین هنگام استفاده از اکسیژن درمانی، هرگز نباید از مواد مشتعل و یا سیگار استفاده شود زیرا خطر آتش سوزی وجود دارد.
کارهای مربوط به سفر
قبل از سفر
⦁ نسخه های خود را تهیه کرده و داروهای کافی برای کل سفر خود بردارید.
⦁ نسخه های خود را به پزشک نشان دهید تا اگر نیاز به داروی دیگری در طول سفر باشد، تهیه کنید.
⦁ از پزشک خود بپرسید در صورت عفونت چه کاری انجام دهید. شاید پزشک داروی اورژانسی برای شما تجویز کند.
⦁ با شرکت بیمه تماس بگیرید. اطمینان حاصل کنید که تحت پوشش آن هستید.
⦁ در صورت نیاز، همراه خود دستگاه نبولایزر ببرید.
هنگام سفر
⦁ یک دستبند پزشکی بپوشید که روی آن شرایط پزشکی شما و داروهایی که به آن حساسیت دارید نوشته شده باشد.
⦁ از ضدعفونی کننده های دست استفاده کنید. این کار از بروز عفونت جلوگیری می کند.
⦁ داروهای خود را در کیف دستی خود قرار دهید که همه جا در دسترس باشد.
⦁ قبل از حرکت (مثلا قبل از پرواز هواپیما) از اسپری خود استفاده کنید.
⦁ اگر به مدت طولانی نشسته اید، به دستها و پاهای خود کشش بدهید. این باعث بهبود جریان خون می شود.
مسافرت به همراه اکسیژن
مسافرت با اکسیژن به برنامه ریزی دقیق تری احتیاج دارد. با پزشک خود در این مورد مشورت کنید.
مسافرت با ماشین
⦁ در ماشین سیگار نکشید و اجازه ندهید شخص دیگری سیگار بکشد.
⦁ شیشه ماشین خود را کمی پایین بکشید تا هوا جریان پیدا کند.
⦁ دستگاه اکسیژن را در نزدیکی خود قرار دهید.در حفاظت و ایمنی آن دقت کنید.(می توانید برای نگهداری آن از کمر بند استفاده کنید.)
اگر کپسول اضافی دارید، آنرا پشت صندلی بگذارید.به هیچ وجه دستگاه اکسیژن را در صندوق عقب نگذارید چون ممکن است خیلی گرم باشد.
مسافرت با هواپیما
⦁ برخی شرکت های هواپیمایی به شما اجازه می دهند یک اکسیژن قابل حمل را برای استفاده در حین پرواز با خود ببرید. حتما قبل از سفر در این مورد با شرکت هواپیمایی مشورت کنید.
مسافرت با اتوبوس یا قطار یا کشتی
⦁ پیش از مسافرت اطلاع دهید که از اکسیژن استفاده می کنید.
⦁ نسخه پزشک و دستور العمل استفاده از اکسیژن را به همراه داشته باشید.
