سردرد یکی مشکلات رایج است که تقریباً همه در طول زندگی تجربه کرده اند. این درد ممکنه خفیف یا شدید و مداوم باشد به طوری که بر فعالیت های روزمره تأثیر بگذارد.
دلایل ایجاد سردرد بسیار متنوع هستند و از عوامل ساده مانند کم آبی بدن تا بیماری های جدی تر مانند میگرن یا مشکلات عصبی متغیر است.
در این مقاله از مرکز فیزیوتراپی سبلان شرق به بررسی دلایل مختلف ایجاد سردرد می پردازیم.
انواع سردرد
سردردها معمولاً به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:
سردردهای اولیه
معمولاً به دلیل بیماری یا مشکل زمینه ای ایجاد نمی شود و معمولاً شامل میگرن، سردرد تنشی و سردرد خوشه ای است.
سردردهای ثانویه
این سردردها ناشی از یک بیماری یا عامل دیگر مانند عفونت، ضربه مغزی یا مشکلات سینوسی است.
عوامل ایجاد سردرد
دلایل مختلفی ممکن است سبب ایجاد سردرد در انسان شود در ادامه به صورت تخصصی انواع عوامل ایجاد سردرد را بررسی خواهیم کرد.
عوامل فیزیکی و محیطی
عوامل محیطی و شرایطی که فرد در داخل آن قرار دارد می تواند عامل اصلی ایجاد سردرد در انسان باشد که شامل موارد زیر است.
استرس و تنش عصبی
یکی از شایعترین عوامل ایجاد سردرد، استرس و اضطراب است. فشارهای کاری، مشکلات خانوادگی یا اضطراب های روزمره می توانند باعث انقباض عضلات سر و گردن شوند و سردردهای تنشی را ایجاد کنند.
کم آبی بدن
عدم مصرف کافی مایعات می تواند باعث کاهش حجم خون و اکسیژن رسانی ناکافی به مغز شود که در نتیجه، فرد دچار سردرد می شود.
خستگی و کمبود خواب
بی خوابی یا کیفیت پایین خواب می تواند باعث اختلال در عملکرد مغز شده و سردرد ایجاد کند. همچنین، تغییر ناگهانی در الگوی خواب (مثلاً خوابیدن بیش از حد در تعطیلات) می تواند سردردهای ناشی از خواب را به دنبال داشته باشد.
تغذیه نامناسب و گرسنگی
برخی از افراد در صورت گرسنگی یا افت قند خون دچار سردرد می شوند. مصرف غذاهای فرآوری شده، مواد حاوی کافئین زیاد یا شکلات نیز می تواند باعث ایجاد سردرد شود.
مشکلات بینایی و استفاده بیش از حد از وسایل دیجیتال
چشم های ما برای تمرکز روی صفحه نمایش های دیجیتال یا مطالعه طولانی مدت تحت فشار قرار می گیرند. این فشار می تواند منجر به سردردهای چشمی شود.
تغییرات هورمونی
در برخی از زنان، تغییرات هورمونی مانند دوران قاعدگی، بارداری یا مصرف قرص های ضدبارداری می تواند باعث ایجاد سردرد شود.
مصرف زیاد کافئین یا ترک آن
مصرف بیش از حد کافئین می تواند باعث وابستگی بدن شود و در صورتی که فرد به طور ناگهانی مصرف آن را کاهش دهد، ممکن است سردرد ناشی از ترک کافئین را تجربه کند.
عوامل پزشکی و بیماری
ممکن است فرد دچار بیماری خاصی باشد که عامل ایجاد کننده سردرد است در ادامه این موارد را بررسی خواهیم کرد.
میگرن دلیل ایجاد سردرد
میگرن یکی از شایعترین انواع سردردهای اولیه است که معمولاً با علائمی مانند حساسیت به نور و صدا، تهوع و استفراغ همراه است. این نوع سردرد می تواند چند ساعت تا چند روز طول بکشد.
سردرد خوشه ای
این نوع سردرد نادر اما بسیار شدید است و معمولاً در یک طرف سر احساس می شود. سردرد خوشه ای معمولاً در دوره های مشخصی از روز یا شب رخ می دهد.
سینوزیت و عفونت های سینوسی
عفونت یا التهاب سینوس ها می تواند باعث ایجاد درد در پیشانی، اطراف چشم ها و گونه ها شود. این نوع سردرد معمولاً با گرفتگی بینی و ترشحات چرکی همراه است.
فشار خون بالا
در برخی از افراد، فشار خون بالا می تواند باعث ایجاد سردرد شود، به خصوص اگر فشار خون بسیار بالا باشد.
ضربه مغزی و آسیب های سر
آسیب به سر، حتی اگر خفیف باشد، می تواند باعث ایجاد سردردهای مزمن شود. سردرد ناشی از ضربه معمولاً با گیجی، مشکلات بینایی و حساسیت به نور همراه است.
عفونت ها و بیماری های ویروسی
بیماری هایی مانند آنفولانزا، کرونا یا حتی سرماخوردگی معمولی می توانند باعث ایجاد سردرد شوند. این نوع سردرد معمولاً با تب و بدن درد همراه است.
مشکلات گردن و ستون فقرات
بد نشستن، کار طولانی مدت پشت میز و مشکلاتی مانند دیسک گردن می توانند باعث ایجاد سردردهای ناشی از تنش عضلانی شوند.
راه های پیشگیری و درمان سردرد
برای کاهش احتمال بروز سردرد، رعایت برخی نکات ساده می تواند مفید باشد:
- مدیریت استرس از طریق تکنیک هایی مانند مدیتیشن، یوگا و تمرینات تنفسی.
- نوشیدن آب کافی برای جلوگیری از کم آبی بدن.
- خواب کافی و منظم به طوری که بدن استراحت مورد نیاز را دریافت کند.
- تغذیه سالم شامل مصرف غذاهای تازه و طبیعی و پرهیز از غذاهای فرآوری شده.
- ورزش منظم که به بهبود جریان خون و کاهش تنش کمک می کند.
- کاهش مصرف کافئین و الکل برای جلوگیری از وابستگی و سردردهای ناشی از ترک.
- استفاده کمتر از موبایل و کامپیوتر و رعایت استراحت چشمی برای کاهش فشار روی چشم ها.
در صورتی که سردرد به صورت مداوم و شدید باشد یا با علائم دیگری مانند اختلال در بینایی، استفراغ شدید، یا ضعف عضلانی همراه باشد، بهتر است به متخصص مغز و اعصاب مرکز سبلان شرق مراجعه شود.
جمع بندی
سردرد می تواند دلایل مختلفی داشته باشد که از عوامل ساده ای مانند استرس و کم آبی بدن تا مشکلات جدی تر مانند میگرن و عفونت های سینوسی متغیر است.
شناخت علت سردرد و رعایت نکات پیشگیرانه می تواند به کاهش یا جلوگیری از آن کمک کند. در موارد شدید یا مداوم، مراجعه به پزشک برای بررسی های دقیق تر ضروری است.
