در این مقاله از مرکز فیزیوتراپی سبلان شرق شما را با راهکارهای فیزیوتراپی درد دنبالچه آشنا خواهیم کرد و دلایل بروز این بیماری را بررسی میکنیم.
درد دنبالچه معمولا در حالت نشسته ایجاد می شود اما ممکن است زمانی رخ دهد که فرد از حالت نشسته به ایستاده تغییر وضعیت دهد بیشتر موارد در عرض چند هفته یا چند ماه برطرف می شوند.
با این حال برای برخی از بیماران درد ناحیه دنبالچه میتواند مزمن شود و بر کیفیت زندگی تاثیر منفی بگذارد و برای این افراد به دلیل ماهیت پیچیده درد دنبالچه مدیریت آن میتواند دشوار باشد.
آناتومی مرتبط بالینی دنبالچه
استخوانی مثلثی شکل است که انتهایی ترین بخش ستون فقرات را تشکیل می دهد. دنبالچه از ۳ تا ۵ بخش تشکیل شده است.
این بخشها با هم ترکیب میشوند و یک استخوان را تشکیل میدهند . استخوان های دنبالچه و خاجی با هم مفصل می شوند .
دنبالچه علاوه بر اینکه محل چسبیدن عضلات و رباط های مختلفی است حمایت و تحمل وزن را برای فرد در وضعیت نشسته فراهم می کند.
به همین دلیل، در حالی که فرد در حالت نشسته به پشت خم می شود، می توان استرس و فشار بیشتری را بر روی دنبالچه وارد کرد. دنبالچه همچنین در حمایت از مقعد عمل می کند.
انواع اختلالات دنبالچه
به طور کلی اختلال دنبالچه به ۳ نوع طبقه بندی میشود این موارد به شرح زیر است.
نوع اول
دنبالچه کمی به جلو خمیده است و راس آن به سمت پایین قرار دارد.
نوع دوم
انحنای دنبالچه به سمت جلو اغراق آمیزتر است و راس آن در جهت مستقیم قرار گرفته است.
نوع سوم
در رفتگی مفصل ساکروم و دنبالچه
همه گیر شناسی
در حال حاضر، میزان بروز مشکلات دنبالچه ناشناخته است.
عوامل خاصی مانند توده بدن، سن، جنسیت می توانند خطر ابتلا به مشکلات دنبالچه را در افراد افزایش دهند. با چاقی، دنبالچه در برابر افزایش فشار داخل لگنی در هنگام نشستن آسیب پذیرتر است و خطر در رفتگی خلفی دنبالچه به عقب را افزایش می دهد.
با کاهش وزن سریع، بالشتک اطراف دنبالچه ممکن است از بین برود و دنبالچه در معرض خطر افزایش در رفتگی قدامی است.
خطر در رفتگی در زنان ۵ برابر بیشتر از مردان است که ممکن است در نتیجه افزایش فشاری باشد که در دوران بارداری و زایمان اتفاق می افتد.
علاوه بر این، بزرگسالان و نوجوانان بیشتر از کودکان مبتلا به در رفتگی دنبالچه هستند.
در رفتگی دنبالچه ممکن است پس از سانحه یا در حین سانحه یا بدون علت خاصی طبقه بندی شود. در رفتگی پس از سانحه معمولاً نتیجه اسیب داخلی یا خارجی است.
به عنوان مثال، اسیب خارجی میتواند ناشی از افتادن به سمت عقب باشد که ممکن است دنبالچه را دررفته یا بشکند و ترومای داخلی میتواند ناشی از زایمان سخت یا زایمان با زایمان کمکی باشد.
ضربه های جزئی، مانند نشستن مکرر روی سطوح سخت نیز می تواند منجر به در رفتگی شود .
علایم بالینی در رفتگی دنبالچه ( کوکسیگودینی )
شایع ترین شکایت کوکسیگودینی درد در داخل و اطراف دنبالچه بدون گزارش درد شدید کمر یا درد انتشاری است .
درد معمولاً در مفصل بین ساکروم و دنبالچه موضعی است و به عنوان یک احساس کشیدن یا برش توصیف میشود.
افراد معمولاً حساسیت را در لمس دنبالچه گزارش می کنند.
درد معمولاً با نشستن مکرر یا با انتقال از حالت نشسته به حالت ایستاده تشدید می شود . افراد گزارش می دهند که درد با نشستن روی پاها یا باسن کاهش می یابد.
بیماران همچنین ممکن است درد همراه با اجابت مزاج یا نیاز مکرر به اجابت مزاج را گزارش کنند . سایر شکایات ممکن است شامل درد همراه با سرفه یا افزایش درد در دوران قاعدگی در زنان باشد.
اگرچه کمردرد نشانه مشخصی از دنبالچه نیست ، اما کمر درد ممکن است به دلیل تغییرات شکل دنبالچه و انحنای رو به جلو در افراد مبتلا به دنبالچه ایجاد شود.
دنبالچه نیز باید لمس شود تا وجود تورم یا قطعات استخوانی و توده های دنبالچه پیدا شود . بافتهای نرم اطراف دنبالچه باید از نظر وجود کیستهای رشد یافته بررسی شوند.
لمس دنبالچه میتواند برای تمایز بین دنبالچه واقعی ، که درد موضعی در ناحیه دنبالچه است، و دنبالچه کاذب، که با دردی که به ناحیه دنبالچه میزند و درد ان منشا گرفته از اندامهای احشایی و اعصاب است ، استفاده شود.
اگر درد ارجاعی وجود داشته باشد، درد در اطراف باسن، ران و پشت انتشار می یابد و گزارشهایی از درد همراه با حرکات کمر وجود دارد.
تصویربرداری برای فیزیوتراپی درد دنبالچه
اگرچه در درجه اول یک تشخیص بالینی است، رادیوگرافی۱ پویا می تواند در تشخیص استفاده شود رادیوگرافی های دینامیکی ( پویا ) که در هر دو حالت نشسته و ایستاده گرفته می شود می تواند میزان جابجایی دنبالچه را ارائه دهد.
معمولاً در صورتی که درد بیش از ۸ هفته ادامه داشته باشد، رادیوگرافی انجام می شود.
مدیریت درمانهای محافظهکارانه یا غیرجراحی معمولاً استاندارد طلایی برای درمان کوکسیگودنیا هستند که در ۹۰٪ موارد موفقیتآمیز هستند.
درمانهای غیرجراحی ممکن است از توصیههای داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)۲، اصلاح فعالیت، اصلاح ساختار اناتومی و فیزیوتراپی متغیر باشد.
جراحی معمولاً تنها زمانی در نظر گرفته می شود که بیماران پس از استفاده از درمان های محافظه کارانه همچنان از درد دنبالچه شکایت کنند.
مدیریت فیزیوتراپی
به افراد باید آموزش داد که وضعیت نشستن خود را با نشستن بیشتر بر روی یک صندلی محکم اصلاح کنند. وضعیت نشستن مناسب تضمین می کند که وزن از دنبالچه برداشته می شود و به جای آن بر روی توبروزیت های ایسکیال ( نقاط سفت روی باسن ) و ران بارگذاری شود.
توصیه های پزشکی
باید به بیماران توصیه شود که از هر گونه وضعیت یا حرکتی که ممکن است علائم آنها را تشدید کند خودداری کنند.
فیزیوتراپیست ها نیز ممکن است استفاده از کوسن ها یا بالشتک های دنبالچه را توصیه کنند.
همچنین ممکن است از کوسن های دایره ای یا دونات شکل استفاده شود.
بالشتک های دونات شکل ممکن است در واقع فشار روی دنبالچه را افزایش دهند، اما برای درد مقعدی مفیدتر هستند.
تکنیکهای درمان دستی پیشنهاد شده شامل ماساژ، کشش و افزایش تحرک دنبالچه ممکن است شامل تماس داخلی یا خارجی با دنبالچه باشد.
تکنیک های داخلی کاهش درد
تکنیکهای داخلی ممکن است شامل ماساژ عضله بالابرنده یا عضله دنبالچه باشد.
تکنیک های خارجی کاهش درد دنبالچه
تکنیک های خارجی ممکن است شامل دستکاری مفصل دنبالچه یا ساکروایلیاک و حرکت مفاصل ساکروکوکسیژیال یا بین کوکسیژیال و تحرکات خلفی به ستون فقرات قفسه سینه، و کشش استخوان باشد.
افزایش تحرک ستون فقرات قفسه سینه میتواند به بررسی الگوهای جبرانی که بر کل ستون فقرات و لگن تأثیر میگذارد، کمک کند و به طور بالقوه بر درد دنبالچه تأثیر گذارد.
علاوه بر این، تحرکات متمرکز بر ستون فقرات کمری نیز مفید هستند، زیرا این ناحیه ارتباط مستقیم تری با شیب و تراز لگن دارد و بر موقعیت و استرس روی دنبالچه تأثیر می گذارد.
روش انتخاب شده بسته به اینکه علت منشا کوکسیگودینیا چیست، متفاوت خواهد بود . به عنوان مثال، اگر علت زمینهای ناشی از اسپاسم عضلات کف لگن باشد، ممکن است ماساژ یا کشش عضله آنی بالابرنده انتخاب شود.
هنگامی که هدف درمان افزایش تحرک دنبالچه باشد، ممکن است تکنیکهای موبیلیزاسیون ارجح باشد.
مطالعه ای توسط Maigne و Chatellier (2001) که اثربخشی تکنیکهای مختلف ماساژ، تحرک و دستکاری را با هم مقایسه کردند، گزارش کردند که درمان های دستی برای ۲۶٪ از موارد مبتلا به کوکسیگودینی در ۶ ماهگی و ۲۴% سایر موارد مفید بود.
یافتههای این مطالعه همچنین گزارش داد که تکنیکهای ماساژ و کشش عضله بالابرنده آنی نسبت به تکنیکهای تحرک مفصل موثرتر است.
در حمایت از دستکاری، Maigne و همکاران (۲۰۰۶) اثربخشی خفیف دستکاری داخل رکتوم را در مدیریت کوکسیگودینی مزمن در مقایسه با دیاترمی موج کوتاه گزارش کردند.
چاکرابورتی (۲۰۱۲) گزارش داد که دستکاری ترکیبی و تزریق کورتیکواستروئید نسبت به هر دو روش به تنهایی در درمان کوکسیگودینی موثرتر بود.
Mohanty و Pattnaik (2017) گزارش کردند که افراد مبتلا به کوکسیگودینی ممکن است از کشش عضلات پیریفورمیس یا ایلیوپسواس سود ببرند.
در این مطالعه، کششهای پیریفورمیس و ایلیوپسواس، و همچنین حرکت ستون فقرات سینهای هیپوموبیل ( کم تحرک ) توسط میتلند، تأثیر مفیدی در افزایش مدت زمان نشستن بدون درد و آستانه درد فشاری داشتند.
سفتی پیریفورمیس یا ایلیوپسواس می تواند باعث کج شدن بیش از حد قدامی لگن و در نتیجه ایجاد بار بیش از حد بر روی دنبالچه شود.
کشش این ماهیچه ها می تواند به اصلاح باری که بر روی دنبالچه وارد می شود کمک کند . با افزایش اکستنشن ( خم شدن به عقب ) قفسه سینه، حرکتهای سینه ممکن است به کاهش بار روی دنبالچه کمک کند. در این مطالعه، کشش به مدت ۲ دقیقه در هر طرف ران، ۵ بار در هفته انجام شد.
بر اساس کار Maigne و chatellier (2001) و Wray (1991)، Fogel and Colleagues (2004)یک الگوریتم درمانی برای کوکسیگودینی طراحی کردند.
هنگامی که بیمار با کوکسیگودینی حاد ( به مدت کمتر از ۲ ) ماه مراجعه می کند، ۸ هفته استراحت و نشستن قابل تنظیم باید همراه با نرم کننده مدفوع وNSAID ها توصیه شود .
زمانی که بیمار مبتلا به کوکسیگودینی مزمن ( بیش از ۲ ماه ) مراجعه می کند، ماساژ و تکنیک های کششی باید همراه با تزریق کورتیکواستروئید شروع شود.
جمع بندی
اگر شما هم از درد دنبالچه رنج میبرید و میخواهید دردهای ناشی از این بیماری را برطرف کنید میتوانید با مرکز فوق تخصصی سبلان شرق تماس بگیرید تا در این زمینه به شما کمک نمایند.
منابع
برخی از منابع که در گردآوری این مقاله برای شما استفاده شده است به شرح زیر میباشد: