در این مطلب به طور مختصر به بیماری ام اس، درمان های آن و همچنین فیزیوتراپی ام اس و ورزش ها می پردازیم.
بیماری ام اس چیست؟
ام اس یک بیماری التهابی مزمن دستگاه عصبی مرکزی است، که در اثر آسیب غلاف عصب پدید می آید. غلاف میلین ممکن است وابسته به دلایلی نامشخص از بین برود، در نتیجه در این حالت پیام های عصبی کندتر منتقل می شوند و یا کلا در دراز مدت سلول عصبی آسیب دیده قادر به انتقال پیام عصبی نیست. بیماری MS یکی از شایع ترین دلایل ناتوانی غیر آسیب زا در بزرگسالان و جوانان است. علت دقیق بیماری ام اس- MS هنوز ناشناخته است. البته پزشکان ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی که منجر به واکنش های خود ایمنی در برابر ساختارهای CNS می شوند را علت این بیماری می دانند.
در این بیماری بسته به محل آسیب و تغییرات مورفولوژیکی در هر دو ماده سفید و خاکستری سیستم عصبی، ممکن است علائم و نشانه های مختلفی بروز کند که در زیر به آن می پردازیم. اگر از رشد بیماری ام اس با جلسات فیزیوتراپی جلوگیری نشود، بیمار ممکن است در دراز مدت به بیماری هایی نظیر افسردگی، چاقی مفرط، آمبولی ریوی، عفونت دستگاه تنفسی و … مبتلا شود که یک تهدید بزرگ برای بیمار است.
علائم و نشانه های بیماری ام اس
- خستگی و گزگز عضلات
- مشکل در راه رفتن و تعادل
- سفتی و اسپاسم پاها و بازوها
- مشکلات مثانه و روده، مانند فوریت یا نشت ادرار
- اختلال عملکرد جنسی
- مشکلات عاطفی
- مشکلات بینایی، مانند کنترل حرکات چشم، دید مضاعف و تاری
- سرگیجه
- مشکلات گفتاری و بلع
راههای درمان ام اس چیست؟
در حال درمان قطعی برای ام اس وجود ندارد و اکثر داروهای مصرفی در MS برای محدود کردن بیماری استفاده می‌شوند (نظیر اینترفرون). بیماری MS با شکل‌های مختلف و با علائم متفاوت در افراد ظاهر می‌شود، بنابراین درمان‌های متفاوت مورد نیاز بوده که توسط پزشک تشخیص داده می‌شود.
گرما به عنوان عامل ایجاد بیماری عنوان نشده است، اما در بدتر شدن بیماری موثر است. به نحوی که قرار گرفتن در هوای گرم و یا مکان‌هایی نظیر سونا برای این بیماران ممنوعیت دارد. برخی از ورزش‌های سبک نظیر آیروبیک یا یوگا که باعث کاهش در سفتی عضلات و در نتیجه آرامش روحی می‌شوند در این بیماران توصیه می‌شود.
یکی از روش ها جهت بهبود بیماران فیزیوتراپی ام اس است.
فیزیوتراپی ام اس و ورزش :
فیزیوتراپی کمک می‌کند تا عضلات تقویت شده قدرتمند شوند. همچنین فیزیوتراپی به ریلکس کردن کمک می‌نماید که منجر به افزایش حرکات مفاصل و تقویت گردش خون می‌گردد. فیزیوتراپیست می‌تواند تمرین‌های هوازی را برای شما برنامه‌ریزی نماید.
ورزش می‌تواند سفتی، خستگی و سایر علائم ام اس را بهبود بخشد. اما ورزش کردن بیش از حد ممکن است وضعیت را بدتر کند. بهتر است به آهستگی ورزش کردن را شروع کنید. ابتدا با ۱۰ دقیقه ورزش شروع کنید و بعد به تدریج مدت هر وعده ورزش‌تان را افزایش دهید.
باتوجه به اینکه بیماران ام اس دچار کم تحرکی و بیماری‌های ناشی از آن می‌باشند، تقویت عضلات و تمرینات قدرتی می‌تواند از تحلیل عضلانی جلوگیری نماید و اثرات مثبتی بر روی ضعف حرکتی آنان داشته باشد و حتی باعث کاهش اسپاسم گردد.
از جمله دیگر مشکلات این بیماران می‌توان از علائمی همچون عدم تعادل در حین راه رفتن، لرزش، ناپایداری در راه رفتن، سرگیجه، حرکات ناگهانی اندامها، عدم هماهنگی بدن و ضعف را نام برد. چون اکثر این بیماران جوان و در سنین فعالیت می‌باشند، ارائه آموزش‌های مناسب در زمینه ورزش در افزایش سطح توانمندی جسمانی آنان موثر است.
مزایای فیزیوتراپی در بیماری ام اس
✔ موجب مستقل شدن بیمار تا حد توان می شود
فیزیوتراپیست سعی خود را می کند تا تمریناتی را به بیمار ارائه دهد تا بیمار در حد توان خود بتواند کاری روزمره اش را به طور مستقل انجام دهد.
✔ با ارائه ی آموزش، از پیشروی بیماری تا حد زیادی جلوگیری می کند
برای مثال آموزش هایی که شیوه ی صحیح راه رفتن را به بیمار نشان داده و وی را از افتادن به زمین محافظت کند. نحوه ی استفاده از عصا، ویلچر و سایر ابزار های نگه دارنده ی بیمار را نیز آموزش می دهد.
✔ ارائه ی تمریناتی برای جلوگیری از بدتر شدن وضعیت بیمار
بیمار ام اس در صورت انجام ندادن تمرینات بعد از گذشت زمان دچار کوتاه تر شدن عضلات و تاندون ها می شود. ورزش های مناسب از رخ دادن این اتفاق در بدن بیمار می تواند جلوگیری کند.
✔ افزایش گردش خون در عضلات با ماساژ درمانی
یکی از روش های درمانی در فیزیوتراپی استفاده از درمان دستی و یا به عبارتی ماساژ درمانی است. ماساژ درمانی موجب افزایش گردش خود در عضلات بیمار شده و آرامش نسبی را به بیمار برمیگرداد.
✔ جلوگیری از خسته شدن سریع بیمار
بیماری ام اس هنگامی که در بدن فردی پیشروی می کند موجب خستگی سریع بیمار در طول روز می شود. حتی اگر بیمار کار خاصی نکرده باشد نیز این خستگی را تجربه خواهد کرد. فیزیوتراپی صحیح بیمار ام اس در منزل می تواند از خسته شدن سریع بیمار جلوگیری کرده و آرامش را به وی و خانواده‌اش برگرداند.
