فیزیوتراپی بعد از جراحی ACL (رباط صلیبی قدامی) یک مرحله حیاتی در بازگشت بهبود بعد از عمل جراحی است. ابتدا، میپردازیم به توضیح ساختار و اهمیت رباط صلیبی قدامی در استحکام و پایداری زانو. سپس به برنامه درمانی فیزیوتراپی میپردازیم، این برنامه‌ها شامل تمرینات قوی‌سازی عضلات، افزایش استقامت، بهبود انعطاف پذیری و بازسازی تعادل زانو هستند. علاوه بر این، درمان‌های مکملی برای کنترل التهاب، درد و تورم در محدوده زانو نیز اعمال می‌شود. با استفاده از فیزیوتراپی مناسب، بیماران قادر خواهند بود به طور کامل و با اطمینان به فعالیتهای روزمره و ورزشی خود بازگردند.
آناتومی رباط صلیبی (ACL)
ACL یا رباط صلیبی قدامی یکی از رباط های داخلی زانو می باشد که از استخوان ران به استخوان تیبیا وصل می شود. این رباط یکی از رباط های مهم زانو است که هنگام ورزش و در حرکاتی که با تغییر جهت های ناگهانی بدن یا توقف ناگهانی همراه است ، مانند فوتبال ، اسکی یا بدمینتون امکان آسیب این لیگامان وجود دارد.
این رباط به همراه سایر رباط های زانو در ثبات زانو و جلوگیری از دررفتگی تیبیا روی استخوان ران نقش دارد. در صورت آسیب به این لیگامان ، فرد در حرکاتی مانند پایین آمدن از کوه یا پله به مشکل میخورد. آسیب هایی که ممکن است به ACL وارد شود شامل پارگی ناقص یا کامل ، کشیدگی رباط یا جدا شدن رباط از محل اتصالش به استخوان است. احتمال آسیب لیگامان صلیبی قدامی در زنان نسبت به مردان بیشتر است.
علائم آسیب رباط صلیبی قدامی (ACL)
در صورت آسیب رباط صلیبی قدامی ممکن است صدایی شبیه pop در مفصل شنیده شود و فرد احساس درد در زانو داشته باشد. همچنین ممکن است فرد احساس بی ثباتی و خالی کردن زانو داشته باشد و توانایی تحمل وزن را درپای آسیب دیده نداشته باشد. فرد آسیب دیده توانایی راه رفتن با پای مشکل دار را نداشته و پس از یک الی دو ساعت در اطراف مفصل زانوی او تورم اتفاق می افتد و امکان از دست دادن کل دامنه حرکتی زانوی فرد وجود دارد. به دلیل اینکه آسیب های زیادی در زانو با ایجاد صدای پاپ همراه است هنگام ایجاد این صدا برای تشخیص افتراقی مشکلات مختلف زانو حتما به پزشک مرجعه نمایید.
مطلب پیشنهادی : فیزیوتراپی اندام تحتانی
اقدامات لازم بلافاصله پس از آسیب ACL
پس از آسیب باید در گام اول فرد محافظت از اندام آسیب دیده را به خوبی انجام دهد و استراحت کافی داشته باشد تا زمان مورد نیاز به بافت آسیب دیده داده شود که از فاز حاد مشکل خود خارج شده و تا حدی ترمیم شود. در این مرحله استفاده از یخ و سرما درمانی در موضع آسیب بسیار اثرگذار بوده و در کنترل التهاب و تورم نقش دارد. همچنین باندا‍ژ و اعمال فشار روی اندام در این فاز بسیار مهم است. در این مرحله به بیمار توصیه می شود که در هنگام خواب اندام خود را بالا تر از سطح قلب نگه دارد . همچنین استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی در مرحله حاد بیماری مناسب است.
روش های درمان بیماران دچار آسیب ACL
درمان این بیماران به میزان آسیب وارد شده به بافت، سطح فعالیتهای بیمار و سن بیمار وابسته است. در مواردی که آسیب شدید بوده و بیمار ورزشکار باشد معمولا درمان جراحی در اولویت قرار دارد اما در مواردی که شدت آسیب کمتر باشد از درمان های محافظه کارانه مانند فیزیوتراپی استفاده می شود.
فیزیوتراپی بعد از جراحی ACL
بیمارپس از عبور از فاز حاد ، باید الکتروتراپی و تمرین درمانی را برای بهبود عملکرد مفصل زانو و تقویت عضلات اطراف آن انجام دهد. در این آسیب تقویت عضلات همسترینگ بسیار حائز اهمیت است اما نباید از تقویت عضله چهار سر رانی که نقش مهمی در بازگشت بیمار به فعالیت های روزمره و راه رفتن دارد غافل شد. همچنین تمریناتی که باعث تقویت حس عمقی بیمار شود مانند تمرین های تخته تعادل حتما باید توسط بیمار انجام شود. استفاده از دوچرخه ثابت و تمریناتی که دامنه حرکتی صاف شدن و خم شدن زانو را به میزان لازم برای فعالیتهای روزانه برساند حتما باید در برنامه درمانی بیمار وجود داشته باشد.
