مفاصل بدن انسان برای حرکت طراحی شده اند. وقتی یک مفصل برای دوره ای بی حرکت بماند دچار خشکی می شود. خشکی مفاصل چسبندگی را به همراه دارد و نتیجه این روند کاهش دامنه حرکتی مفصل است. این کاهش دامنه ، زندگی روزمره فرد را مختل میکند و ما را در بسیاری از عملکردهای ضروری دچار مشکل می کند. اینجاست که نقش پررنگ فیزیوتراپی در بازگرداندن افراد به فعالیت طبیعی روزانه ، خودش را نشان می دهد. یکی از روش های درمانی فیزیوتراپی برای رفع این مشکل ، استفاده از دستگاه CPM است.
دستگاه CPM چیست؟
دستگاه حرکت غیرفعال پیوسته یا به اختصار CPM یک دستگاه توان بخشی است که برای حرکت دادن مفاصل بیمار بدون نیاز به تلاش بیمار استفاده می شود. این دستگاه مفصل را در دامنه ای مشخص که مقدار و سرعت آن توسط درمانگر قابل تنظیم است به شکلی منظم و با ریتم خاصی حرکت می دهد.
هدف درمانی دستگاه CPM چیست؟
هدف اصلی استفاده از این دستگاه به دست آوردن دامنه حرکتی مناسب مفاصل است. جلوگیری از خشکی مفصلی و کاهش احتمال تغییر شکل مفاصل ، جلوگیری از چسبندگی بافتهای اطراف مفصل ، کاهش اثرات بی حرکتی مفاصل ، افزایش مایع مفصلی و در نتیجه تسریع بهبودی مفاصل ، کاهش درد بعد از جراحی بیماران و افزایش جریان خون اندام از فواید دیگر استفاده از دستگاه CPM است.
همچنین از دستگاه سی ام پی برای کاهش خطر ابتلا به بیماری های عروقی (مانند ترومبوز ورید عمقی) و جلوگیری از تشکیل بافت اسکار (بافت زخم) استفاده می شود. این دستگاه برای افزایش سریع تر قدرت عضلات بعد از جراحی هم به کار می رود.
مکانیسم کار دستگاه CPM چگونه است؟
از دستگاه CPM در فاز ابتدایی توانبخشی استفاده می شود. این دستگاه دارای دو بخش نگهدارنده است که در دو سمت مفصل مورد نظر بسته شده و با سرعت تنظیم شده به وسیله درمانگر و در دامنه مورد نظر او حرکت می کند.
میزان دامنه و سرعت حرکت دستگاه به مواردی چون میزان تحمل بیمار ، مدتی که از جراحی گذشته ونوع مفصل مورد نظر بستگی دارد. همچنین باید به این نکته توجه شود که دستگاه سی ام پی باید در کنار سایر مداخلات مربوط به حوزه فیزیوتراپی ، از جمله الکتروتراپی و تمرین درمانی به کار گرفته شود تا اثرات لازم و ماندگار داشته باشد.
شایع ترین مفاصلی که در آن از دستگاه CPM استفاده می شود چیست؟
شایع ترین ناحیه ای که در آن از دستگاه CPM استفاده میشود مفصل زانو است که پس از جراحی های ناحیه زانو مانند جراحی رباط صلیبی قدامی و جراحی تعویض مفصل زانو ، به منظور به دست آوردن دامنه حرکتی مفصل به کار برده می شود. از دیگر موارد پرکاربرد این دستگاه ، در مشکلات مفصل شانه ، خصوصا یخ زدگی های مفصل شانه است.
از دستگاه CPM در چه اختلالاتی استفاده می شود؟
در شکستگی های پایدار، آرتروز مفاصل ، جراحی های مفصل لگن ، جراحی تعویض مفصل زانو ، جراحی رباط های زانو و بسیاری از اختلالات دیگر کاربرد دارد.
موارد منع کاربرد دستگاه CPM کدام است؟
در شکستگی های ناپایدار ، سفتی عضلانی ، تب ، التهاب مفصلی ، بیماران دارای حملات صرعی ، افراد دارای مشکلات روانشناختی مانند بیماری مانیا و بیمارانی که دارای علائم حیاتی ناپایدار هستند از دستگاه CPM استفاده نمی شود.
مدت زمان استفاده از دستگاه CPM چقدر است؟
مدت زمان استفاده از این دستگاه معمولا بین ۵ الی ۷ ساعت در بیست و چهار ساعت شبانه روز است ؛ به این صورت که در بازه های زمانی ۲ الی ۳ ساعته و مجموعا سه بار در روز از آن استفاده می شود و دوره درمان بیماران عموما بین دو تا شش هفته طول می کشد که بستگی به الگوی بهبود و میزان خشکی مفصل دارد و ممکن است دوره درمان طولانی تر شود.
دستگاه سی ام پی چه عوارضی ممکن است داشته باشد؟
دستگاه CPM می تواند زمان بستری بودن بیمار را افزایش داده و سر پا شدن او را به تاخیر بیاندازد. همچنین فشار روی زخم را بالا برده و احتمال خون ریزی را افزایش می دهد. به علت فشار موضعی پیوسته ، ممکن است در ناحیه ای که نگه دارنده های دستگاه بسته شده است علائم درگیری عصب ها بروز کند.
