شاک ویو چیست؟
شاک ویو تراپی یک درمان غیر تهاجمی است که از طریق درست کردن موج های صوتی پر قدرت مستقیما به بافت آسیب دیده از روی پوست اعمال می شود. امواج صوتی با انرژی بالا نیروی مکانیکی را بر بافت های بدن اعمال کرده و در درمان بیماری های اسکلتی عضلانی کاربرد دارد . شاک ویو تراپی به نسبت سایر روش های درمانی متداول ، در درمان آسیب های مزمن اثرات بهتری دارد و نتایج درمانی آن ماندگار تر است. در مقایسه با امواج دستگاه اولتراسوند ، حداکثر فشار شاک ویو تقریبا ۱۰۰۰ برابر بیشتر از فشار حداکثری یک موج اولتراسوند است.
مکانیسم انجام شاک ویو تراپی
برای انجام درمان با شاک ویو ژل مخصوص بر روی منطقه مورد نظر مالیده می شود و سپس پروب دستگاه برای هدایت امواج ، روی پوست قرار داده می شود. مکانیسم اثر شاک ویو ایجاد پارگی های میکروسکوپی و بسیار کوچک در ناحیه تحت درمان با وارد آوردن ضربه شدید موج شوکی است . این پارگی های میکروسکوپی ایجاد شده ، سبب آزاد شدن برخی مواد و افزایش قطر مویرگ ها و به دنبال آن افزایش خونرسانی به بافت آسیب دیده می شود .
مکانیسم های پیشنهادی برای نحوه عملکرد شاک ویو شامل موارد زیر می باشد :
۱) تحریک تولید مویرگ های جدید و جوانه زنی در محل اتصال تاندون و استخوان
۲) افزایش تکثیر و شکل گیری سلول های سازنده تاندون و ترمیم کننده ی استخوان
۳) افزایش فاکتور رشد و به دنبال آن تولید پروتئین بیشتر برای ساخت کلاژن و بازسازی بافت آسیب دیده
۴) حفره سازی (cavitation) : در اثر اعمال این دستگاه یک تغییر فشار ناگهانی بوجود می آید که به سرعت در فضای بافت منتشر می شود و با تغییر ناگهانی فشار همراه است . اثر قابل توجه این موج ، حفره سازی های بسیار ریز در بافت است که در نتیجه ی فشار منفی موج است .
اثر مستقیم خود موج شاک ویو و اثرات حباب سازی در بافت به صورت غیر مستقیم ، باعث تشکیل هماتوم و مرگ سلول های مرکزی نقطه آسیب دیده می شود که در
ادامه آن تشکیل سلول های تاندونی و استخوانی جدید اتفاق می افتد که همان هدف نهایی درمان است.
خار پاشنه :
خارپاشنه که نام دیگر آن خار کالکانئال است ، یک خار استخوانی است که گاهی در زیر پا دیده و احساس می شود. این خار از رسوب کلسیم ساخته شده و ممکن است به شکل های مختلف تشکیل گردد. شکل گیری خار پاشنه پا دلایل متعددی دارد اما غالبا در افراد مبتلا به التهاب فاشیای کف پا دیده می شود. (فاشیا بافتی است که در کف پا بوده و پاشنه پا را به انگشتان پا متصل می سازد)
علل شکل گیری خار پاشنه پا
خار پاشنه در ۷۰ درصد بیماران مبتلا به التهاب فاسیای کف پا اتفاق می افتد. فاسیای کف پا یکی از مهم ترین ناقل های وزن در پا در حین راه رفتن است. زمانی که فاسیای کف پا دچار التهاب می شود ممکن است خار پاشنه در قسمتی بین فاسیا و استخوان پاشنه پا شکل بگیرد.
خار پاشنه پا بیشتر در زنان دیده می شود و ممکن است با برخی بیماری های دیگر مانند استئوآرتریت و انکیلوزاسپوندیلیت ارتباط داشته باشد.
برخی از دلایل دیگر ابتلا به خار پاشنه عبارتند از :
- فعالیت های بیش از حد: فعالیت هایی نظیر دویدن و پریدن به خصوص اگر روی سطوح سفت انجام شوند ممکن است باعث شکل گیری خار های استخوانی در زیر پاشنه پا یا قوس پا شوند
- راه رفتن نامتقارن که باعث می شود فشار بیش از حدی به بعضی از ناحیه های مچ پا وارد شود
- کار در مشاغلی که مستلزم ایستادن یا حتی نشستن به مدت طولانی و یا بلند کردن اجسام سنگین هستند
- ورزش بدون گرم کردن
- برخورد مکرر با سطوح سخت
- چاقی و اضافه وزن: هر چه وزن بیشتری روی پا باشد احتمال شکل گیری خار های استخوانی نیز افزایش می یابد
- استفاده از کفش های نامناسب: استفاده از کفش های نا مناسب مانند دمپایی ها یا کفش هایی که سایز آن ها برای پا مناسب نیست ممکن است باعث شکل گیری خار پاشنه شوند.
نشانه های وجود خار پاشنه:
غالبا خار پاشنه دردناک نیست بلکه التهاب فاسیای کف پا است که باعث درد و سوزش می شود. درد پاشنه پا در هنگام صبح که از خواب بیدار می شوید تشدید می شود و گام برداشتن برای خروج از رختخواب دشوار می شود.
دیگر علایم ابتلا به خار پاشنه عبارتند از:
- وجود برجستگی کوچک و قابل مشاهده: در عکس های گرفته شده با اشعه ایکس ، یک خار پاشنه ممکن است تا ۵/۱ سانتی متر رشد کند
- وجود سوزش و احساس گرما
- حساسیت به لمس که باعث می شود در هنگام راه رفتن با پای برهنه درد داشته باشید
نحوه انجام درمان شاک ویو
ابتدا موقعیت ناحیه ی دردناک در بدن به دقت مشخص می شود . سپس یک ژل مخصوص در ناحیه مالیده می شود و ابزار دستی دستگاه شاک ویو بر روی آن قرار می گیرد تا امواج شاک ویو را تولید کند. در طول مدت عمل ، ابزار دستی شاک ویو به صورت دایره ای بر روی موضع محل درد حرکت داده می شود .
هر جلسه درمان با شاک ویو تراپی بین ۵-۱۵ دقیقه طول می کشد و زمان دقیق آن به عارضه مورد درمان بستگی دارد. این جلسات معمولا با فواصل هفتگی برنامه ریزی می شود.
شاک ویو تراپی چه مزیتی برای درمان خار پاشنه دارد؟
مزایای شاک ویو تراپی عبارتند از:
- تسکین سریع و موثر درد
- بازیابی قابلیت حرکت
- غیر جراحی و غیر تهاجمی بودن
- عدم نیاز به مصرف دارو
- خطر عفونت وجود ندارد
- خطر پارگی تاندون وجود ندارد
مراقبت های بعد از درمان خار پاشنه
معمولا بیماران بعد از درمان از پای درمان شده استفاده می کنند و وزن بدن را روی آن قرار می دهند(مثل هنگام راه رفتن) .
به بیماران توصیه می شود به مدت یک تا دو هفته بعد از درمان، فعالیت های فیزیکی خود را کاهش دهند.
با استفاده از شاک ویو تراپی می توان نتایج خوبی برای برخی مشکلات تاندون ها یا عارضه های تخریبی مزمن به دست آورد.
