منظور از زانوی پرانتزی چیست؟
زانوی پرانتزی یا ژنو واروم یکی از انواع تغییر شکل های زاویه دار زانو می باشدکه در آن دو کندیل داخلی ران ها از یکدیگر دور می شوند، فاصله بین زانو ها بیشتر شده و نمایی شبیه به کمان یا پرانتز در زانو ایجاد می شود. به زبان ساده تر در حالت عادی وقتی سرپا و مستقیم می ایستیم و مچ پاهایمان را به هم می چسپانیم زانو ها در کنار یکدیگر قرار گرفته و فاصله ی کمی با هم دارند. گاهی این فاصله زیاد می شود و به نظر می رسد که کل اندام های تحتانی راست و چپ به صورت دو پرانتز در کنار یکدیگر قرار گرفته اند، به این تغییر شکل زانوی پرانتزی می گویند.
زانوی پرانتزی چه علائم و عوارضی دارد؟
ازجمله علائم شایع زانوی پرانتزی عبارت اند از :
۱- راه رفتن اردک وار
۲- ساییدگی کناره ی خارجی کفش و تغییر شکل پنجه ی پا
۳- بروز درد در قسمت های داخلی زانو به علت وارد آمدن فشار بیش از حد
۴- بروز درد در قسمت های خارجی زانو به علت کشیدگی بافت های نرم اطراف مفصل
۵- تغییرات فرسایشی و زودرس در زانو ( آرتروز زوددرس )
۶- چرخش ساق و ایجاد ظاهر ناخوشایند برای پاها در مراحل پیشرفته
۷- خستگی زودرس در هنگام راه رفتن
چه عوامل و علت هایی زمینه را برای ایجاد زانوی پرانتزی فراهم می کنند؟
۱- عوامل مربوط به رشد ، مثلا عدم هماهنگی صفحه ی رشد در کودکان، ضربات وارده به صفحه ی رشد
۲- چاق بودن و زود راه افتادن بچه ها
۳- عادت های غلط در هنگام نشستن ( چهار زانو نشستنن طولانی مدت )
۴- الگو های نادرست راه رفتن مثلا چرخش پا ها به داخل
۵- کوتاهی و ضعف عضله های خلفی ران ( همسترینگ )
۶- بیماری هایی که باعث کاهش ماده معدنی استخوان می شوند ( مثل راشیتیسم و استئومالاسی )
۷- بد جوش خوردن قسمت های انتهایی استخوان ران و یا قسمت فوقانی استخوان درشت نی ساق به دنبال شکستگی
مطلب پیشنهادی : درمان های فیزیوتراپی فتق دیسک کمر
زانوی پرانتزی چگونه اندازه گیری و تشخیص داده می شود؟
برای اندازه گیری این اختلال فرد بدون کفش و جوراب در حالی که زانو ها و ران هایش دیده می شود، بدون هیچ گونه انقباض در عضله های ناحیه ی ران می ایستد. زانو ها باید در حالت باز کردن کامل قرار گرفته باشند و قوزک های دوپا به هم چسبیده باشند.
در این حالت فیزیوتراپست فاصله ی بین کندایل های داخلی بین دو زانو را به وسیله ی کولیس یا کالیپر اندازه گیری می کند. این فاصله در بیشتر افراد در دامنه ۲ تا ۴ سانتی متر قرار دارد که معمولا وضعیت طبیعی محسوب می شود ، افزایش این فاصله ی بیشتر از ۴ سانتی متر به عنوان زانوی پرانتزی تلقی می شود.
زانوی پرانتزی یا ژنو واروم چگونه درمان می شود؟
براساس علت های ایجاد این اختلال در فیزیوتراپی روش ها و پروتکل های مختلفی برای درمان وجود دارد از جمله :
* تمرین درمانی و تجویز حرکات اصلاحی خاص فرد به منظور تقویت عضلات ضعیف و کشش عضله های کوتاه شده
* به کاربردن تکنیک های دستی و استفاده از سوزن خشک برای آزاد کردن عضلات و بافت های درگیر
* استفاده از دستگاه های الکتروتراپی نظیر التراسوند ، تحریکات الکتریکی ، و.. برای کاهش درد و آماده سازی بافت برای انجام تمرین های اصلاحی
* انجام کینزیوتیپینگ برای اصلاح راستا و ماندگاری درمان
* تجویز ارتز ها و وسایل کمکی اصلاحی
* اصلاح عادت های نادرست روزمره در حالت های نشستن، راه رفتن، ایستادن و..
